Weilheim · Lenningen · Umland

Holocaust-Überlebende spricht in der Realschule Weilheim

Zeitzeugin Ruth Michel hat den Holocaust im polnischen Mikuliczyn überlebt. An der Weilheimer Realschule sprach die 94-Jährige über Judenverfolgung, Naziterror – und wie sie sich selbst durchgekämpft hat. Von Bianca Lütz-Holoch

Ruth Michel bei ihrem Vortrag in Weilheim. Sie spricht regelmäßig vor Schulklassen. Foto: Carsten Riedl

Ruth Rosenstocks Kampf ums Überleben beginnt 1935 in einem Klassenzimmer der Volksschule im polnischen Mikuliczyn. Dort wird sie – eine „Vaterjüdin“ aus dem deutschen Königsberg, die die Landessprache nicht spricht – ...

vno dne letgschaau und onv rde eheLirrn aaels.sgnnellie rebA sie gitb tihcn esedim ensetr rahJ in oPenl aheb ihc ergeltn uz und ihmc htRu Mcielh ovr ned -Nnuet nud edbh&sanlrpRleu;ces hta rim hfbnl≥snpozeu eimnt sei end Hculosaot iilsMubyp;cnknz&,in ebi dme irBnenwehnoen ndu &noBebrwe;nvhnops nde aNizs ortrdeme .wedenr etUnr nhe:ni nAor &csbRsns;nouthRp,ktoe sMhlcei reVat.

;sn b&p

ieS sgon,er dsas so etsaw nei ieedrw cesgiuR h .ththe elh MicDie lreilpaept an eid miWheelrei ied eehut in der neaMs sde ereihWimel iesBsudmnzgtlurn ehir ihecGtches tis se hrI eAltr tb;anesprmmkn& erd inreceihlz r,uaF eid ni ehnngeLnlcErtefidn-idee wtn,oh hitnc n.a ies sbepl;eis&nan dre zleetnt lliw nde mtrEdronee inee mimSte tsga Rtuh cMl.ieh Und eis dr,niheevrn sasd zlncrtasitpaisn;ebisoni&hadeslo otrb&ssT;eepennhprrbnrengsV&;esii teu sda u,hac um uz ee,gzin iwhon Asitseimmn,suti assH nud lieFceifdnemienhrdtk teobtn ise. rIh elpApl na edi ni iWmlieeh dnu büllera so:nts nsaupafse dnu ,nreosg sdsa so tswae nie wridee

s E sti Mai 3591, sla thuR lieMhc mit rrihe imaFiel nmeei rVa,et einer hilscncthire uMertt dun nieer eectSwrhs ,omktm tbnnuiesn&rronpem,kLg;ue rde hizesnwc dWla ndu Bergen ma Flsus rtPuh nelgege i.ts tDor lbte norA sskcsnoReto rM.ettu nI imerh saHu ni tmi &eomnoekhnbrpwt;msnB rtne.u anhtte ide Resscontkso eiglch ;cnb&telHsirhpsna cfengutgMerriha uJden arw se z;tdrpsb&onu n.geewrdo

Jaer h lvorel rggnlfeuVo udn ngsAt

s E slltet ihcs shuaer: asD ihregwisce teres jlcSuhrah tis uhRt iMlehc unr rde tkafAtu zu nlieve aerhnJ ollrev tsAng us,nabp&Hssd;n grlfgueonV udn Ehugebrnnt. mpeSteebr 9139 reltiH oPnle. Dre rgiKe rernntie ies schi rEst asicrmerht ied eoRt mreAe &c;izuylisMinbnkpn n,ei 1914 ied rhatmc.eWh ied ceutenDhs zu snu kamn,e ganneb dei ashotetraKp für ide Juedn ni os uthR ic.eMlh

mI tenseDi eper&pbGstns;ado hakesnricnei ekrnu;gsnpnehsbi&ajuci caNhst rnweef eis tim nnSiete dei esFetnr onv eeubsHn;siä,n&npr hier wrBehnoe etzjt tr.gnae nI dne im rtO eeknnufia gnehe emhsbnr.p;&

Vno eethu ufa mgeorn egth hRut eMhscil dKitihne zu Ed.ne rIh rVtae lfthei uz udFnerne ni ein orfD 51 Kmleoeirt ntefentr dnu erd Rtuh dei wnrnVgtaetour dei rwa sdsa usn nendiKr thnisc spsanieer wlei wri eien cthcihrsile uMrtet agst i.es

Dne lhmWieiere edi wie sie amlads sla izsniege idKn itm taeulr zu riene alnne,g ebicwehecnhrls agnWndreu ni eid eBegr h,acubafr mu tord ni einme rDfo öfKocepht nud aeenttkBl egegn oB,tr truteB ndu Hgoin zu hent.sacu Sie tcirb,eteh iwe eis uz sni 51 eKrlitmeo eetwi ctVkesre sed arVset l,efi mu him snesE ndu zu nenr.ibg Udn iwe tzlos eihr liaimeF fua sei war. awr asdlam os tweas eiw der dHel sde

st e eLbnndeerte

Dn n a eetienrg hsic nie ovn mde huRt hcileM tueeh alugbt, ssad es ihr dsa nebLe eetrttge ah:t Dre Purht, erd rMshydipilncbcnuz&uk; rtitt eid rUef ndu ads ehbal Hsau edr Rokestssonc mit shci. Dlabesh edi iieFmla reiewd eetinrv mti med ilegnndee ertur.nnbpsD&e; urgneH gbteieetl edi aFlieim fOt memnko nru aefrnfescKlaotlh ufa ned ch.siT uthR &hs;liiebtcspnM von nnurlFeuk e;sbetrr&hsihpnecwS rkernkta an Tek.obuelsru lAs dre assd mi edJun rneb,etai lwil re csih trod weats ennduvear.dzie asD diwr ihm zum

eBi eiern zRaiza am .9 ezeDembr 4911 sni;enmp&dehnbe siazN eall asu fpt&dnssbuen; begnrni sei so eiw leal nanedre nJeud sau dem rt,O edi sei dfnien tteahn rewed Wsreas cohn t,rBo udn se wra os nge, ssad nru eid lteAn ntseiz kno.nent yBbas ndu dknilKerein beratsn in edn Amenr rde iecsrlhdt Rthu kotcesnRos dei cuceslmhneinhn eTag agln tardeeu dsa ,mMrrtuaiy nand awr sda nbaeMgssar

Am .21 pzrD&em;nbedweenesbr ied eaenfegnnG in end ldWa he.eafngr sE teigl neehcS dnu es sti rinldrek kta.l nA neier ahct mla thac eerMt urbGe isch ied ndeuJ caknt ehseznuai ndu hbas&;cpnnsi ennbdd&pRase;rn ninek. rewnud vno den nhectsDeu ehilcatbiss rhduc uecnshisckGs astg hutR Mlic.eh dUn die tWle hta

Udn uhRt lhiMc,e eirh crswheSte dnu uMtr?et mA gaT red zaiRza edi dsas ide sreten nielFmia aegngenf nenmoemg nwerdu. ieS ehtg sla ussesrishc chno umz mu rihen eVatr zu n.ifdne lAs eis vno erd osGpeat wsa gpaentl its, lcftüeth eis tmi eMuttr nud hwrsteSce ni end aldW. mIemr irdeew usench eis in ned omenkdnme eaTgn ahcn dem r,teVa rekehn uhac ins nHhc.uäse ochD re itlbbe ;nvsehnpn.udbr&cswe

dnu acktn mi nheecS sncrhssoee

die Mn&seecnsstpnebmhnus; brn,tsee swiie;&nesbpl dnanrinnpb&sewngi; enie Fbcpnhnendsmüoei&;sie&inlejbsegrhniiabp; ttliudheercv uhtR lihMec dnu dtroefr edi rimhWeieel :fau eSi csih ,vro iew asd snie s:mus iSe kienn cktan im hee,Scn ezuhnse, iwe Mrettu redo at,eVr cThoert dore oSnh rhnsseosec neewr,d ndu Sei sw:nise chGeli bin hci acuh

rvtsenoleUrbla trspenoWibn&; uz sfsane und rfergiba uz aenmch Ⓚ sda eggtlni tuRh cleMih an esdemi gmttaroVi in edr eehlermiiW hc.lsRelaeu Afu eecwlh sei nko,ent mu all eeni hrZueönri eib dre grnauedeFr e.wniss rtip;&mhansb iremm edr u&nGbpsln;baea imch twoettnar uhRt chi.leM war rhu;bs&panebca otereisribki, wnen es ;bhnoc&dpnnUs wseat Dtrstie hautrbc snas&bep;su irerh i:Stch ahtte eslal

b ;p &sn

sa D sgMsabnare ereittixs hnoc eth h uueRt ,eg&shnMn;porbicelebe wcepooentdrbs;s&unsk,R am 6.2 reNveomb 1892 ni p;.neIh&rosegrbnb rtaVe dem eaGlnbu a,n rhei Mtretu awr insrCh.it 1339 eid eiaFiml ogz hnca zgiDna udn nadn anhc Mzlkniy.uci oDtr hbcueest hRtu iclhMe reiv Jrahe glan edi solechipn ceVshokllsu und eiwz raeJh nlag dsa uishrssce inmmuasyG bsi sH&;pnlbtrsizeu amnrchEis ni uaRslsdn 14.91

9bgpea;g 2s4 n1n&l se htuR ilMche, emgsemina imt ierrh ttueMr und eirrh ctwsreeSh rzu cnah zu neei.lhf Dort is,e etratgn las peclonsih sraibb,islreHi&tdefep;inn ruedangbBimor u&rpdsiecbhd;n Be,r;nenbllpRecssrseAisusuist-,&h und ied -pimedhpsyEiu.Te eiS ebttaeire als eeiDontcsrlmh bie eiern censrshius Krnudmnaoatm dun hmtcae inee Aluindgsub urz arincZnhekehin.t 5691 eiratheet htuR el.ciMh itM mreih Man aebmk sei &Kr.eis;dbnenpzwi Er bsart 9p99n.;b20&s140 thuR ihMcel neutr hremi uRth tRokeosnsc erih rgifoaiBe itm mde etiTl: thFluc ncha

zcMl yuinki gitel ni dre eteenua&;bnknhipsgriU ni edn epakWrnaltda haen dre reGzn.e sAl hRtu leMchi noridht ,zog rwa kilzyuMnic ine outrrLugkenn tim ineme uasdra;unmSno&tbpni ninigee lnenreeik eSoi,aatnrn ide run mi ormSem enwr.a dußemreA agb se iezw huS,ecln iwze ewzi wize cirneKh udn ewzi gSygeanno vnaod im nraGte onv htRu sheiMcl ieren menof,mr ndxeorohot ebneN edn üihejcnds reBhnonwe lenbet ni bileiin&cMyskslphn;czpnuo lutbenninasKd;hk&po ochgetxcos-rhodherii eU,rriakn nov nndee geeiin zu red aGteosp u&.pnrb;sndew

s Da nbansisae;rnsp&bMg lciMik,nyzu in mde lwho hcau hir Vetra gl,tei hat Rthu lcehiM im suugtA 0021 ubtehcs. 502 neduJ lesoln rotd snn;ab&ebpprnseeisD;gb.nie&b äeFhlc ied dnu eun eliß sei eein daenkflteGe abenrgnn.i